Wirtualne miasto

Liwia

Liwia usiadła w ławce i wyciągnęła zeszyt.

Liwia

Liwia pożegnała się z nowopoznaną koleżanką i włożyła zeszyt do torby. Długopis wzięła do ręki, a potem wsunęła go do kieszeni płaszcza. Następnie pożegnała się i wyszła.

Liwia

Liwia wpadła w ostatniej chwili na wykłady i wyciągnęła zeszyt.
- Proszę zanotować serce. Budowa serca i jego funkcje. Oh, może przypomnisz mi co należy do najczęstszych przyczyn zawału serca? - powiedziała wykładowczyni i poprosiła Liwię do tablicy.
- A więc najczęsciej otyłość, nieleczona choroba wieńcowa, brak zadbania o zdrowie mięsnia sercowego. - odparła gładko dziewczyna i usiadła w ławce.

Liwia

Liwia wybiegła z wykładów dzierżąc w ręce nowy podręcznik. Postanowiła odwiedzić Angelę.

Liwia

Liwia weszła na wykłady i rozsiadła się.
- Dziś powiemy o nowotworach. Oh, może wiesz coś o nowotworze? - zapytała wykładowczyni.
- Nowotwór (łac. neoplasma) - grupa chorób w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nie różnicują się w typowe komórki tkanki. Utrata kontroli nad podziałami jest związana z mutacjami genów kodujących białka uczestniczące w cyklu komórkowym: protoonkogenami i antyonkogenami. Mutacje te powodują, że komórka wcale lub niewłaściwie reaguje na sygnały z organizmu. Powstanie nowotworu złośliwego wymaga kilku mutacji, stąd długi, ale najczęściej bezobjawowy okres rozwoju choroby. U osób z rodzinną skłonnością do nowotworów część tych mutacji jest dziedziczona.

Rodzaje nowotworów
nowotwór łagodny (neoplasma benignum)
nowotwór złośliwy (neoplasma malignum)
nowotwór anaplastyczny (neoplasma anaplasticum)
mięsak (sarcoma)
rak (carcinoma)
potworniak (teratoma)
nowotwór miejscowo złośliwy

Leczenie
W leczeniu stosuje się:

chemioterapię
radioterapię
leczenie chirurgiczne
hipertermię miejscową - Powiedziała Liwia i stanęła przed panią.

Liwia

- Dobrze, Oh. Przybliż mi jeszcze termin chemioterapia - powiedziała wykładowczyni.
- Chemioterapia jest to metoda systemowego leczenia nowotworów złośliwych za pomocą leków cytostatycznych. W szerszym znaczeniu, obecnie rzadko stosowanym, jest to używanie syntetycznych związków chemicznych w leczeniu chorób. Stosuje się także leki hormonalne, drobne cząstki i przeciwciała monoklonalne. Chemioterapia jest leczeniem bardzo toksycznym, niszczącym poza komórkami nowotworowymi również prawidłowe komórki organizmu.
Dzielimy ją na:
metoda radykalna - ma na celu całkowitą eliminację komórek nowotworowych z organizmu co zagwarantuje skuteczność leczenia; stosowana głównie w leczeniu nowotworów hematologicznych, a także guzów litych (rak jądra, ciążowa choroba trofoblastyczna),
metoda uzupełniająca - adiuwantowa - stosowana po radykalnym zabiegu operacyjnym. Jej celem jest zlikwidowanie pozostałych komórek nowotworowych w postaci mikroprzerzutów,
metoda wstępna - neoadiuwantowa, wstępna - stosowana przed zabiegiem operacyjnym celem zmniejszenia masy guza i jego regionalnego zaawansowania, co ma umożliwić przeprowadzenie radykalnego zabiegu operacyjnego lub zabiegu mniej okaleczającego, np. kwadrantektomia zamiast mastektomii,
metoda regionalna - stosowana w przypadku niektórych typów nowotworów w postaci miejscowego podawania cytostatyków, np. do tętnicy wątrobowej, do jamy opłucnej,
metoda paliatywna - stosowana w celu spowolnienia progresji choroby lub zmniejszenia dolegliwości u chorych, u których wyleczenie nie jest możliwe. - Powiedziała Liwia

Liwia

- Ok. Wszystko jest jak najbardziej OK. Widzimy się o 20 na wykładach, przygotujcie się z radiologii. Dziękuję. Oh, dostajesz plusa. - pożegnała ich wykładowczyni. Liwia postanowiła zrobić sobie dziś wolne, więc poszła bezpośrednio za miasto.

Liwia

- Dziś wcześniej, bo ja muszę wyjść zdecydowanie wcześniej. Proszę, kto mi przypomni czym jest radioterapia? - zapytała kobieta, pierwsza zgłosiła się Liwia. - Proszę, panno Oh. Zapraszam do odpowiedzi.
- Radioterapia - metoda lecznicza za pomocą promieniowania jonizującego. Stosowana w onkologii do leczenia choroby nowotworowej oraz łagodzenia bólu związanego z rozsianym procesem nowotworowym, np. w przerzutach nowotworowych do kości. Podział ze względu na sposób napromieniania:brachyterapia, BTH: leczenie przy użyciu źródła promieniowania znajdującego się w bezpośrednim kontakcie z guzem
teleradioterapia, RTH: leczenie z zastosowaniem źródła umieszczonego w pewnej odległości od tkanek.
Leczeniem izotopami promieniotwórczymi: (np. jodem lub strontem radioaktywnym) zajmuje się medycyna nuklearna.
Podział ze względu na stan pacjenta:radioterapia radykalna: ma na celu całkowite wyleczenie pacjenta
radioterapia paliatywna: ma na celu zahamowanie rozwoju choroby nowotworowej i zmniejszenie towarzyszących jej dolegliwości
radioterapia objawowa: ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych spowodowanych przerzutami Podział zależny od mocy używanej energii: Radioterapia konwencjonalna (60-400 keV)
Promieniowanie małoprzenikliwe, płytkie, miękkie, graniczne, wyłącznie promieniowanie X. Do leczenia nowotworów skóry.

Radioterapia megawoltowa (1,25-18 MeV)
Promieniowanie gamma, generowane przez Kobalt 60 (energia średnia 1,25 MeV).
Promieniowanie X o wysokiej energii generowane w przyśpieszaczu liniowym. (4-18 MeV)
Elektrony (6-22 MeV)

Liwia

- Doskonale, Oh. Powiesz mi coś o promieniowaniu rentgenowskim?
- W porządku. Promieniowanie rentgenowskie (w wielu krajach nazywane promieniowaniem X lub promieniami X) to rodzaj promieniowania elektromagnetycznego, którego długość fali mieści się w zakresie od 5 pm do 10 nm. Zakres promieniowania rentgenowskiego znajduje się pomiędzy ultrafioletem i promieniowaniem gamma. Znanym skrótem nazwy jest promieniowanie rtg. twarde promieniowanie rentgenowskie - długość od 5 pm do 100 pm
miękkie promieniowanie rentgenowskie - długość od 0,1 nm do 10 nm.Promieniowanie rentgenowskie uzyskuje się w praktyce (np. w lampie rentgenowskiej) poprzez skierowanie rozpędzonych elektronów na materiał o dużej (powyżej 20) liczbie atomowej Z. W skutek efektu fotoelektrycznego następuję emisja charakterystycznego promieniowania X. Promieniowanie rentgenowskie jest wykorzystywane do uzyskiwania zdjęć rentgenowskich, które pozwalają m.in. na diagnostykę złamań kości i chorób płuc. Naświetlanie promieniami rentgenowskimi zabija komórki nowotworowe, co wykorzystuje się w radioterapii. Jednak przyjęcie dużej dawki promieniowania może powodować oparzenia i chorobę popromienną... Historię tez?

Liwia

- Poproszę - odpowiedziała z uśmiechem pani wykładowczyni i wpisała do zeszytu Liwii 6.
- A więc..Jedni z najważniejszych badaczy promieni rengentowskich to William Crookes, Johann Wilhelm Hittorf, Eugene Goldstein, Heinrich Hertz, Philipp Lenard, Hermann von Helmholtz, Thomas Edison, Nikola Tesla, Charles Barkla, oraz Wilhelm Conrad Roentgen.

Jedne z najwcześniejszych badań zostały przeprowadzone przez William'a Crookes'a oraz Johann'a Wilhelm'a Hittorf'a. Obserwowali oni powstające w lampie próżniowej promieniowanie, które pochodziło z ujemnej elektrody. Promienie te powodowały świecenie szkła w lampie. W 1876 roku Eugenia Goldstein nazwała je promieniowaniem katodowym. Następnie angielski fizyk William Crookes badał efekty wyładowań elektrycznych w gazach szlachetnych. Stwierdził on, że jeżeli umieści w pobliżu lampy szklane płytki fotograficzne, to ulegają one naświetleniu i pojawiają się na nich cienie przedmiotów, które przesłaniały lampę. Efekt ten nie wzbudził jego zainteresowania.

W roku 1892 niemiecki fizyk Heinrich Hertz rozpoczął eksperymenty, nad przenikaniem promieni katodowych przez cienkie warstwy metalu, np aluminium, a jego student Philip Lenard kontynuował te badania. Uczeń Hertza opracował wersje lampy katodowej i analizował przenikanie promieni przez różne materiały.

Niezależnie od nich w kwietniu 1887 roku Nikola Tesla rozpoczął badania nad tym samym problemem. Eksperymentował z wysokimi napięciami i lampami próżniowymi. Opublikował on wiele technicznych prac nad udoskonalonymi lampami z jedną elektrodą. W 1897 roku wygłosił na ten temat odczyt przed New York Academy of Sciences. Tesla potrafił wytworzyć na tyle silne promieniowanie katodowe, że udało mu się zaobserwować jego negatywny wpływ na istoty żywe. W 1892 roku zdał sobie sprawę, że promienie katodowe mogą służyć do obserwacji wnętrza ciała człowieka i wykonał szereg fotografii. Jednak nie opublikował tych wyników, za to wysyłał zdjęcia do Wilhelm'a Roentgen'a.
Hermann von Helmholtz sformułował matematyczne równania opisujące promieniowanie katodowe, z których wynikała możliwość ich dyspersji.
Dnia 8 listopada 1895 roku Wilhelm Roentgen niemiecki naukowiec rozpoczął obserwacje promieni katodowych podczas eksperymentów z lampami próżniowymi. Dnia 28 grudnia 1895 roku opublikował on wyniki swoich badań w czasopiśmie Wurzbergskiego Towarzystwa Fizyczno-Medycznego. Było to pierwsze publiczne ogłoszenie istnienia promieni rentgenowskich, dla których Roentgen zaproponował nazwę promieni X, obowiązującą do chwili obecnej w większości krajów (m.in. w krajach anglosaskich). Potem wielu naukowców zaczęło je określać jako promienie rentgena (nazwa obowiązujące m.in. w Polsce i w Niemczech). Za odkrycie promieni X Roentgen otrzymał pierwszą nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1901 roku.

Liwia

- Skoro mówimy o RTG, omów mi tę fotografię:

Liwia

- Tradycyjne pęknięcie kości promieniowej jak również uszkodzenie kości łodeczkowatej. Jest ona jedną z wielu kości nadgarstka. W takim przypadku należy zastosować unieruchomienie opatrunkiem gipsowym lub szyną gipsową na 12 do 14 tygodni.
- Doskonale. Teraz.. hmm, może teraz powiedz mi, czy RTG może odbić trzeci migdał?

Liwia

- Nie, gdyż promienie RTG w zależności od rodzaju promieniowania, natężenia oraz rodzaju aparatu odbija tylko i wyłącznie elementy twarde, a więc kości, chrząstki. Nie odbija natomiast miękkich elementów ciała, takich jak migdał, gałki oczne lub mięśnie.
- Wspaniale, Oh. Teraz stawiam Ci 6 i żegnam. Do jutra! - powiedziała wykładowczyni, więc Liwia poszła do domu.

Liwia

Liwia weszła na wykłady i usiadła.
- Dziś porozmawiamy sobie spokojnie, może porozmawiajmy o układzie nerwowym człowieka. Czy ktoś potrafi mi wyodrębnić z tablicy podziały układu nerwowego? - zapytała wykładowczyni. Liwia jak zwykle chętnie się zgłosiła.
- Układ nerwowy człowieka (łac. systema nervosum) - układ zbudowany z tkanki nerwowej, integrujący działalność organizmu, rejestrujący bodźce, przetwarzający zawartą w nich informację oraz sterujący czynnościami organizmu: ruchem mięśni oraz wydzielaniem hormonów. Podział topograficzny
Ośrodkowy układ nerwowy
Mózgowie(mózg, móżdżek, rdzeń przedłużony)
Rdzeń kręgowy
Obwodowy układ nerwowy
Nerwy czaszkowe
Nerwy rdzeniowe
Podział czynnościowy
Układ nerwowy somatyczny
Układ piramidowy
Układ pozapiramidowy
Autonomiczny układ nerwowy
Część współczulna
Część przywspółczulna.
- Przybliż mi termin Obwodowy układ nerwowy.
- Obwodowy układ nerwowy składa się z układu somatycznego i autonomicznego. Nerwy przekazują informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym i poszczególnymi narządami. Część somatyczna obwodowego układu nerwowego przewodzi impulsy nerwowe pomiędzy receptorami, ośrodkowym układem nerwowym a mięśniami lub gruczołami. Część autonomiczna łączy ośrodkowy układ nerwowy i narządy wewnętrzne, jak np. serce czy żołądek. Obwodowy układ nerwowy obejmuje 12 par nerwów czaszkowych oraz 31 par nerwów rdzeniowych.
- Wspaniale. Zaraz znajdę tablicę i odpytam Cię.